Qazaq ǵylymynyń damýyna qatysty ýájder aıtyp jatamyz. Desede ǵylymda shetel asyp, aıtarlyqtaı abyroıǵa qol jetkizgen qandastarymyz bar. Olar týraly «Qamshy» portaly aqparat beredi.
1)Azamat Sársembaev
Shetelde jumys isteıtin qazaqstandyq ǵalymdardyń biri -Azamat Sársembaev. Oqýshy kezinde matematıka páninen halyqaralyq olımpıada júldegeri atanǵan, keıin Ulybrıtanıadaǵy London ekonomıkalyq mektebine túsken, odan soń AQSH-taǵy Mıchıgan ýnıversıtetinde oqyǵan Azamat Sársembaev oqýyn bitirgen soń Qazaqstanǵa oralǵan. Biraq kóp turaqtaı almaǵan. Qazirgi ýaqytta AQSH-tyń San-Fransısko qalasynda turady
2)Ásem Saparhanova «Ońtústik Koreıa úkimetiniń grantyn jeńip alyp, osy elde magıstratýra men doktorantýrany oqyǵan. Qazir jeke ǵylymı zertteýin júrgizip jatyr. Seýl qalasyndaǵy genetıkalyq ınstıtýtta jumys isteıdi.
3) Qýat Esenov
Pavlodardaǵy fızıka- matematıka oqý ordasynyń túlegi. Mateamtıka páninen halyqaralyq olımpıadalarǵa qatysyp 6 altynnyń ıegeri. «Bolashaq» stıpendıasynyń ıegeri. 2004 jyly AQSH-taǵy Massachýsets tehnologıalyq ýnıversıtetine qabyldanyp, oqýyn PhD akademıalyq dárejesimen támamdaǵan. Esenov qazir sol ýnıversıtette ǵylymı qyzmet atqarady.
4) Nurjas Mákishev Nurjas Mákishev te 2004 jyly Massachýsets tehnologıalyq ýnıversıtetiniń grantyn jeńip alǵan jastardyń biri. 2008 jyly ýnıversıtetti ekonomıka mamandyǵy boıynsha úzdik támamdaǵan ol qazir Kalıfornıadaǵy Oracle kompanıasynda ınjener jáne menedjer qyzmetin atqarady.
5) Alma Qunanbaeva
Alma Qunanbaeva – tarıhshy. AQSH-taǵy Stenford ýnıversıtetinde profesor. Ol stýdentterge eýrazıalyq kóshpendiler tarıhy jaıly, Ortalyq Azıa mádenıeti týraly dáris oqıdy.
6) Erlan Ysqaqov
Erlan Ysqaqov 26 jasynda 1997 jyly Reseıdiń eń jas rektory atanǵan. Erlan Ysqaqov 26 jasynda Sankt-Peterbýrgtegi aımaqaralyq ekonomıka jáne quqyq ınstıtýtynyń basshysy bolyp, 1997 jyly Reseıdiń eń jas rektory atanǵan. Erlan Janǵazyuly 2007 jyldan beri Alferov qorynyń atqarýshy dırektory qyzmetin qosa atqardy. Osy qor arqyly, ol, fızıka-matematıkany jaqsy meńgergen qazaqstandyq talantty jastardy tańdap, ózi basqaryp otyrǵan ınstıtýtqa ǵana emes, Peterbýrgtiń ózge de úzdik joǵary oqý oryndaryna qabyldanýlaryna muryndyq bolyp júr.
7)Qaırat Myńbaev
Qaırat Myńbaev matematıka ǵylymdarynyń doktory. AQSH-tyń Orızona ýnıversıtetiniń ekonomıka fakúltetin támamdaǵan. Brazılıanyń Seara shtatyndaǵy federaldyq ýnıversıtettiń profesory búginde ekonomıkadan dáris oqıdy.
8)Murat Saparbaev
Murat Saparbaev - QazUÝ túlegi. Fransıadaǵy Gýstav Rozı ınstıtýtynyń profesory. Indýstrıaldy zalaldandyrǵyshtardyń áserinen DNK buzylýdyń molekýlalyq mehazımderin zertteý salasynyń kórnekti ǵalymy. Ál-Mashanı atyndaǵy joǵary tehnologıalar jáne turaqty damý ınstıtýtynda molekýlalyq tańbalaǵyshtar, ádister jáne gender boıynsha joǵarǵy tehnologıalardyń qorshaǵan ortanyń abıotıkalyq jáne bıotıkalyq titirkendirgishter áseri jaıynda dáris bergen.
9)Jandos Óteǵulov
Jandos Óteǵulov QazUÝ túlegi. AQSH-tyń Bolder qalasyndaǵy Standarttaý jáne tehnologıalar ulttyq ınstıtýtynyń ǵylymı qyzmetkeri. Kóp jyl boıy Aıdaho Ulttyq zerthanasynda jumys istegen jáne AQSH-tyń Nebraskı Ýnıversıtetinde sabaq bergen. Qazirgi ýaqytta Nazarbaev ýnıversıtetinde dáris oqıdy.
10) Qýat Momynálıev
Qýat Momynálıev bıologıa ǵylymdarynyń doktory, RF Densaýlyq saqtý mınıstrligi (Máskeý) Fızıkalyq-hımıalyq medısına ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń medısınalyq nanotehnologıa zerthnasynyń jetekshisi.
11)Qılan Álimhan
Japonıanyń Denkı ýnıversıtetinde Qılan Álimhan degen qazaq ǵalymynyń esimi shetel jurtshylyǵyna jaqsy tanys. Biraq, japon tehnologıasynyń búge-shigesine deıin shaǵyp beretin aǵamyzdy aldyrý ońaıǵa soqpas. Óıtkeni keńestik kezeńniń kózin kórgen bizdegi tehnologıalar tym eski, laboratorıalardyń jabdyǵy zamanaýı emes.
12)Gúljan Moldajanova
Reseılik «Bazovyı holdıngtiń» bas dırektory - Gúljan Moldajanovany Batys baspasózi álemdegi eń baı adamdardyń biri – «qalaıy patshasy Oleg Derıpaskanyń oń qoly» dep atap ketken.
1989 jyly Qazaq memlekettik ýnıversıtetin qyzyl dıplommen bitirdi, mamandyǵy – fızık. Keıin Máskeýge aspırantýraǵa túsýge ketip, 27 jasynda ǵylym kandıdaty atandy
2005 jyldan bastap «Bazel» korporasıasynyń bas dırektory. Onyń búkil qyzmeti kýrstasy, bıznes olıgarhy Oleg Derıpaskamen (bastapqyda onyń hatshysy bolǵan) baılanysty. «Bazel» korporasıasynyń aktıvinde alúmını, avıasıa, energetıka, avtomobıl jáne qarjy bıznesi bar. Jalpy 14 mlrd dollardy basqarady. Túsim aınalysy (2007 jyly) 26,8 mlrd dollar. 2008 jyly «Forbes» jýrnalynyń álemniń eń bedeldi 100 áıel tiziminde 37-shi oryn aldy.
13)Baqyt Kenjeev
Baqyt Kenjeev - qazaqtyń talantty aqyny. 1990 jyldary Máskeý asyp ketken. Qazirgi ýaqytta Kanadada turady. Baqyt Kenjeev Máskeýde ótken orys tildi aqyndardy kótermeleý maqsatynda uıymdastyrylǵan shyǵarmashylyq konkýrsta bas báıgeni jeńip alǵan. Máskeýlik jýrnalısterdiń «Siz qazaq aqynysyz. Sizdiń shyǵarmalaryńyzdan kóshpendilerdiń saryny sezilip turady. Orystildi aqyndardy kótermeleý maqsatynda uıymdastyrylǵan konkýrsta bas báıgeni jeńip aldyńyz. Sizdiń tarıhı otanyńyzda ana tilińizdiń jaǵdaıy asa máz emes degendi jıi estımiz» degen qıturqylaý suraǵyna bizdiń Baqyt qazaqtyń kóptegen zıalylary sekildi qazaq tilin bilmeıtinin, oǵan qatty kúızeletinin aıtqan.
14)Turdybek Nurlybekuly
Qytaıdyń Shyńjań ýnıversıtetine qarasty arnaıy matematıka ınstıtýty dırektorynyń orynbasary Turdybek Nurdybekuly bilimimen mıllıardtaǵan qytaıdy moıyndatty.
15)Alpysuly Eńsepov
Alpysuly Eńsepov - fızıka-matematıka ǵylymdarynyń doktory. Qazirgi ýaqytta Amerıka Qurama Shtatynyń Argon Ulttyq zerthanasynyń ǵylymı qyzmetkeri
16)Rysqul Oınarov
Sonymen qatar fýnksıa teorıasynda joǵary jetistikke jetken daryndalar qatarynda Rysqul Oınarovty da atamaı ótýge bolmas. Búginde shvesıalyq áriptesterimen birlesip ǵylymı zertteý júrgizip jatqan Oınarov Italıanyń Padovo qalasyndaǵy klasıkalyq ýnıversıtetpen de tyǵyz baılanysta.
17) Seıit Saǵıtov
Seıit Saǵıtov- talantty qazaq matematıkteriniń biri. Máskeýde bilim alǵan. Ǵylymı ataǵyn da orys jerinen qorǵaǵan. Keıin Shvesıaǵa kóship, Gútebýrg qalasynda turady. Qazirgi ýaqytta sol eldiń azamattyǵyn da alǵan.
18) Ýalbaı Ómirbaev
Al sońǵy jyldary qazaq matematıkasyn tórtkúl dúnıege tanytýda fızıka-matematıka ǵylymdarynyń doktory Ýalbaı Ómirbaevtyń úlesi qomaqty. 2001 jyly japon ǵalymy M.Nagatanyń 40 jyldan astam ýaqyt buryn qoıǵan kúrdeli túıinniń sheshimin taýyp, aınalysqa engizgen Ýalbaı bertinde aǵylshyn matematıgi P.Konnyń erkin assosıatıvti algebralardyń avtomorfızmderine baılanysty problemanyń jumbaǵyn jazdy. Osylaısha álemdik matematıka ǵylymynda qazaq ultynyń eńsesin kóterip tastady. Búginde Amerıkadaǵy «Ýeın» ýnıversıtetiniń profesory atanyp júrgen Ýálibaı Ómirbaev: «Bos ýaqytymda ǵylymmen aınalysamyn. Ol jaqta áleýmettik máseleler ońaı sheshiledi. Sondyqtan oǵan ýaqyt joǵaltpaımyz» depti áleýmettik jelidegi paraqshasynda. Tize bersek, tarydaı shashylǵan bilimdilerimizdiń qatary kóp-aq.
19) Arhat Ábjanov
QazUÝ- da molekýlarlyq bıologıa mamandyǵynda oqyǵan. 1994 jyly shetelde bilimin jetildirýdi maqsat etip Amerıkaǵa jol tartady. Indıana shtatynyń Blýmıngton qalasynda Indıana ýnıversıtetiniń PHD baǵdarlamasyna tapsyryp sol boıynsha bilim alady. Qazirgi ýaqytta AQSH-taǵy Garvard ýnıversıtetiniń profesory.
20) Qanatjan Álibekov
Qanatjan Álibekov - 1975 jyly Tomsk medısınalyq ınstıtýtynyń áskerı fakúltetin «ınfeksıalyq aýrýlar jáne epıdemologıa» mamandyǵy boıynsha bitirdi. Bıologıalyq qorǵanys jáne bıologıalyq qarý shyǵarý baǵdarlamalarynyń ǵylymı jetekshisi qyzmetin atqardy 1991 jyldyń sońynda AQSH bıologıalyq nysandaryn ınspeksıalaıtyn komısıa basqarýshylarynyń biri boldy 1992 jyly Amerıka Qurama Shtattaryna kóshti. 2000-2006 jyldar aralyǵynda BBC-dyń sheshimi boıynsha eń uly tarıhı tulǵalar tizimine endi. Amerıkadaǵy Djordj Meıson Ýnıversıtetiniń (George Mason University) profesory, AQSH Bıologıalyq Qaýipsizdigi Ulttyq Ortalyǵynyń basqarýshysy boldy Qazirgi tańda Nazarbaev Ýnıversıtetiniń Prezıdenti Shıgeo Katsýdyń Bas Keńesshisi bolyp jumys atqarady.
21)Dos Sarbasov
Tereń bilimi men ǵylymı tabysy arqyly el mereıin ústem etken taǵy bir qandasymyz – Dos Sarbasov. Búginde AQSH-tyń Tehas shtatynda qyzmet etedi. 1970 jyly Almatyda dúnıege kelgen. S.Asfendıarov atyndaǵy Qazaq Memlekettik medısına ýnıversıtetin tamamdaǵan. Qazaqstandyq ǵalym adam jasýshasyndaǵy aqýyz kómegimen onyń ǵumyryn uzartýdyń jańa ádister júıesin usynady. Tehas Medısınalyq ortalyǵynyń aıtýly ǵalymdaryn tań qaldyrady.
22)Dostaı Ramanqulov
Dostaı Ramanqulov - qazaq halqynda eń alǵashqy Nobel syılyǵyn ıemdenýshisi Dostaı Ramanqulov 1960 jyly qasıetti Túrkistan topyraǵynda dúnıege kelgen. Q.Sátbaev atyndaǵy Ulttyq polıtehnıkalyq ýnıversıtetin bitirgen. Keıin Máskeýdiń joǵary oqý oryndarynda bilimin shyńdap qaıtady. 1998 jyldan beri Atomdyq energıa boıynsha halyqaralyq agenttik uıymynda jumys isteıdi. Osy uıymda istep júrip, adamzat úshin asa mańyzdy delingen ıadrolyq qaýipsizdikti saqtaýda bilek sybanyp eńbek qylǵan Dostaı Ramanqulov Nobel syılyǵynyń laýreaty atandy. Qazirgi ýaqytta Venada turady.
23) Gúlaıhan Aqtaı
Túrkistandaǵy halyqaralyq qazaq-túrik ýnıversıtetinde qyzmet etip júrgende, Poznan ýnıversıtetindegi Azıataný kafedrasynyń túrkologıa bólimine bir jylǵa shaqyrylypty. Sol 2002 jyldan beri osy elde polák stýdentterine qazaq tilin oqytady.
Qanıa Tabys
